Ζουμπούλη, Μ., & Ορδουλίδης, Ν. (2018). «Για τον τεχνίτη και το δάνεισμα είν' έν' από τα όργανα της πρωτοτυπίας του» (Κ. Παλαμάς). Στο Μ. Ζουμπούλη, & Π. Κοριατοπούλου-Αγγέλη (Επιμ.), Η δίκη των ρεμπετών (σσ. 45-51). Τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής ΤΕΙ Ηπείρου & Νομική Σχολή Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το εν λόγω άρθρο παρουσιάστηκε ως εισήγηση σε ένα ιδιαίτερο συνέδριο, το οποίο έλαβε χώρα στη Νομική Σχολή Αθηνών, τον Απρίλιο του 2016. Ο τίτλος του συνεδρίου είναι «Η δίκη των ρεμπετών». Η θεματική αυτή δίνει την ευκαιρία για επανεξέταση της μουσικής «παραπομπής» και της διακειμενικότητας από μία ξεχωριστή οπτική γωνία. Επιπροσθέτως, μέσω του συνεδρίου δίνεται η ευκαιρία εξέτασης ενός καίριου ζητήματος άμεσα συνδεδεμένου με την διασκευή: Των πνευματικών δικαιωμάτων και του νομικού πλαισίου τους.

Το πρώτο μέρος του συνεδρίου αποτελούνταν από εισηγήσεις επιστημόνων διαφορετικών αντικειμένων (νομική, ανθρωπολογία, μουσικολογία, αισθητική της τέχνης) με σκοπό να τεθεί το θεωρητικό υπόβαθρο του συνεδρίου. Ακολούθησε η αναπαράσταση της δίκης και τέλος η ψηφοφορία των φοιτητών των δύο συνεργαζόμενων Τμημάτων. Στο επίκεντρο τέθηκαν οι ποιοτικοί και οι ποσοτικοί παράμετροι των μουσικών αναφορών, έχοντας ως κεντρικό άξονα την περιβόητη δημιουργία των Περιστέρη (σύνθεση) και Μάτσα (στίχος) Ο Αντώνης ο βαρκάρης.

Το άρθρο έχει στο επίκεντρο γενικότερα την πνευματική ιδιοκτησία, και τα ζητήματα που την αφορούν εύλογα προκαλούν τον αναστοχασμό περί της μουσικής ως καλλιτεχνικό δημιούργημα. Πολλές φορές, ο κόσμος που συνδέεται βιωματικά με τη μουσική (ακροατής και μουσικός) προσπαθεί να κατανοήσει μία σειρά θεωρημάτων τα οποία είναι πολυσύνθετα και, συνήθως, δεν αφορούν την βιωματική αυτή σχέση. Η εν λόγω απρόσφορη κατάσταση ίσως να οφείλεται στην γενικότερη αδυναμία εξεύρεσης ενός συγκεκριμένου ορισμού για την μουσική, δηλαδή, τι είναι, τι κάνει, πώς το κάνει και πώς δημιουργείται. Με βάση τα παραπάνω, προκύπτουν ποικίλα ερωτήματα, τα οποία όσο πολλαπλασιάζονται τόσο αυξάνουν την πολυπλοκότητα της καλλιτεχνικής θεώρησης, με αποτέλεσμα να απομακρύνονται από το πεδίο ελέγχου της νομικής. Πότε η μουσική συνιστά ιδέα και πότε έκφραση; Ποιες από τις δύο φύσεις προφυλάσσει το νομικό πλαίσιο; Με ποιον τρόπο ο νόμος διαχειρίζεται την οπτική διάσταση (παρτιτούρα) και με ποιον την ηχητική (ηχογράφημα);

Το άρθρο εξετάζει επίσης τον σκωπτικό χαρακτήρα των ανθρώπων του ρεμπέτικου, ο οποίος είναι αδιαμφησβήτητος, και απαντά γενικότερα στις τάξεις των λαϊκών μουσικών. Για την ακρίβεια, αποτελεί αισθητική αξία με αναγνωρίσιμα ποιοτικά χαρακτηριστικά τα οποία ενσωματώνονται στα έργα των δημιουργών. Τα ηχογραφημένα τραγούδια που περιέχουν είτε αστεϊσμούς στους στίχους είτε κωμική διάθεση στη μουσική τους συγκρότηση (αρμονία, μελωδία, ρυθμός) είναι αμέτρητα. 

Διαβάστε το άρθρο εδώ